Δευτέρα 19 Ιουλίου 2010

Νέλλη Ψαρρού - αποσπάσματα από το βιβλίο της "Ταξίδι στη Σαμοθράκη"


 Το υπέδειξε ο Ελευθέριος Δικαίος


Αποσπάσματα από το βιβλίο με τίτλο "Ταξίδι στη Σαμοθράκη" της Νέλλης Ψαρρού που εκδόθηκε τον Μάρτιο του 2009. 

Στο κεφάλαιο 5 με τίτλο "Οι νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες και οι πυρκαγιές" δίνονται αρκετές πληροφορίες για την Π.Ο.Τ.Α. στου Ρωμανού αλλά και γενικότερα για το μοντέλο αυτού του είδους τουριστικής ανάπτυξης που θέλουν να εδραιώσουν στην Πελοπόννησο. Όλα αυτά που αναφέρονται ότι θα κατασκευαστούν στην περιοχή είναι πλέον υπαρκτα και αναμένουμε σε βάθος χρόνου να δούμε πως θα την επηρεάσουν...
Ακόμη και ο ρόλος της Ορνιθολογικής Εταιρείας φαίνεται να ήταν διαφορετικός τότε. Σαφέστατα...καθώς δεν είχε δωθεί η μεγάλη χορηγία από τον "καπετάνιο" και η έναρξη της μεγάλης συνεργασίας που αναπτύσσεται σήμερα.

[...]
Πρόκειται για μια ακόμη περιοχή άγριας ομορφιάς και παρθένου κάλλους που, όπως όλες τις παρθένες, κάποιοι επιθυμούν να «ξεπαρθενέψουν». «Νιώθω σαν να βιάζουν την παιδική μου ηλικία», είπε η Κατερίνα, περιγράφοντάς μου τα πρώτα της βήματα, μικρό κοριτσάκι τότε, στη βελούδινη άμμο της Μπούκας (έτσι ονομάζεται το κομμάτι αυτό της τεράστιας παραλίας του Ρωμανού, Μεσσηνίας). Μια περιοχή που τόσον καιρό απολαμβάνουν ντόπιοι κάτοικοι, ελεύθεροι κατασκηνωτές και παραθεριστές και, παρ’ όλα αυτά, παραμένει αγνή, ανέπαφη και φυσική. Μια περιοχή ειδυλλιακά τοποθετημένη ανάμεσα στην Πύλο και την Κυπαρισσία, πέντε μόλις χιλιόμετρα από τη μαγευτική Βοϊδοκοιλιά, με καθαρά νερά, ανέγγιχτη φύση, και απέραντη, απαλή σαν βελούδο, σκούρα καφέ άμμο. Το καλοκαίρι κάποιοι θαμώνες της παραλίας, ντόπιοι και ντόπιοι-Αθηναίοι, στήνουν σκηνές και ιγκλού από καλάμια στην άμμο για να προστατευτούν από τον ήλιο. Οι παράγκες αυτές, που μοιάζουν με καλύβες Ινδιάνων από μια άλλη εποχή, εξαφανίζονται όταν μπει το φθινόπωρο, όταν το κύμα και ο άνεμος παρασύρουν τα καλάμια στο πέρασμά τους. Το βράδυ, μέσα στην ησυχία, τα εκατοντάδες βατράχια που ζουν στο ποτάμι που ξεβράζει στην παραλία δημιουργούν μια απόκοσμη ανησυχία, ένα δυνατό κροτάλισμα που πλημμυρίζει με ήχο και δόνηση τον βραδινό αέρα.
Το πιο καταπληκτικό με τη Μπούκα είναι πως κάθε σου επίσκεψη είναι και μια έκπληξη. Το ποτάμι κάθε χρόνο αλλάζει κατεύθυνση, ροή, πλάτος…
Είναι ένας ζωντανός οργανισμός που χρόνο με τον χρόνο ακολουθεί άλλη πορεία, κατά πώς του αρέσει ή κατά πώς το καθοδηγεί ο άνεμος, η βροχή, η τρικυμία. Δεν είναι προκαθορισμένο το πού θα κάνεις μπάνιο, πού θα στήσεις τη σκηνή σου, πού θα ψαρέψεις! Πας εκεί και όπου σου υποδείξει το ποτάμι θα φιλοξενηθείς. Διότι περί φιλοξενίας πρόκειται. Φιλοξενία στο σπίτι των βατράχων, των ψαριών, της άμμου, και των καλαμιών. Και της καρέτα-καρέτα.
Αγάπησα το μέρος από την πρώτη στιγμή που το είδα, όταν η Κατερίνα με πήγε να μου δείξει τα μέρη όπου μεγάλωσε. Μια ενεργειακή αύρα διαχέονταν παντού, μια δυνατή ηρεμία, μια γαλήνια εγρήγορση! [Τι ειρωνεία! Όλα αυτά που υπόσχονται να προσφέρουν τα σπα και τα υδρομασάζ μέσα στα πολυτελή μπετά των ξενοδοχείων που θα χτιστούν εκεί!]
Η Μπούκα είναι ένα κομμάτι μιας τεράστιας παραλίας: το 1/3 μιας ατέλειωτης αμμουδιάς περίπου δύο χιλιομέτρων. Το Μάτι, το άλλο 1/3 αυτής της παραλίας, στην εκ διαμέτρου αντίθετη άκρη του κόλπου, είναι πιο αναπτυγμένο: διαθέτει μια καφετερία με μουσική και ποτά, όμορφες ψάθινες ομπρέλες και ξαπλώστρες πάνω στην παραλία, λίγα σπιτάκια από πίσω και, προσφάτως, κάποια ενοικιαζόμενα δωμάτια. Πραγματικά ήπια τουριστική ανάπτυξη, συμβατή με το περιβάλλον, που δεν εξαπλώνεται καταπιεστικά σε όλο το μήκος της παραλίας.
Αλλά όχι! Δεν φτάνει αυτό στους θιασώτες της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας. Πρέπει όλη η παραλία να γεμίσει ομπρέλες, καφετερίες, ξενοδοχεία, κ.λπ. Όπως έχει γίνει σε εκατοντάδες περιπτώσεις – στο Κάθισμα της Λευκάδας, σε όλη τη βόρεια Κρήτη που έχει ξεπουληθεί απ’ τους… περήφανους κατοίκους της στον ανεξέλεγκτο τουρισμό, στον Λαγανά της Ζακύνθου, που υποτίθεται πως είναι ελεγχόμενη τουριστικά περιοχή επειδή ωοτοκεί η καρέτα-καρέτα, στη Σαντορίνη, κ.λπ. Κανένα μέτρο στη χώρα όπου οι…ιθαγενείς της (κυριολεκτικά και μεταφορικά) αρέσκονται να βαυκαλίζονται με ναρκισσιστικές φανφάρες του τύπου «Εδώ είναι το λίκνο της δημοκρατίας» και «Εμείς δώσαμε τα φώτα στον κόσμο» για να καλύψουν τη σημερινή πολιτική και πολιτιστική τους ανυπαρξία. Που ξεχνούν, ή δεν έμαθαν ποτέ, πως ο μόνος τρόπος να τιμήσεις τους ένδοξους προγόνους σου είναι να προσπαθήσεις να τους μοιάσεις και όχι να τους επικαλείσαι για να κρύψεις την ανεπάρκειά σου. Αυτό το τελευταίο είναι προσβολή.
Έτσι, ξενοδοχειακές μονάδες πολυτελείας πέντε αστέρων (οι δύο μεγαλύτερες θα γίνουν στον Ρωμανό μαζί με ένα συνεδριακό κέντρο 1.175 θέσεων), γήπεδα γκολφ αλλά και πολλές βίλες έχουν ονομαστεί «πλήρες συγκρότημα ήπιας τουριστικής ανάπτυξης» και κατασκευάζονται ήδη.
[...]




[...]
Να είμαστε κι εμείς ευτυχείς μαζί με την πολιτική ηγεσία του τόπου μας. Επιτέλους, η δυτική Πελοπόννησος θα αποκτήσει την αναπτυξιακή δυναμική που τόσο έχει στερηθεί… Είναι και οικολογικό το πλάνο: το γρασίδι είναι πράσινο! Θα πηγαίνουμε και πιο γρήγορα! Απ’ το άθλιο μπετόν της πόλης στο εκλεπτυσμένο μπετόν των Π.Ο.Τ.Α. Ταχύτητα. Πάνω απ’ όλα.
[...]



[...]
Σκέψου, λέει τα ζώα να μιλούσαν. Τι να λένε άραγε για μας; Εξαρτάται φυσικά από το είδος του ζώου.
 
Είναι, λέει, δύο καρέτα-καρέτα. Όχι τέσσερις χελώνες. δύο είναι – το όνομά της εις διπλούν υποδηλώνει ότι είναι προστατευόμενο είδος. Πηγαίνουν προς τον κόλπο του Λαγανά. Πλησιάζει η εποχή της ωοτοκίας. Που συμπίπτει με την εποχή της τουριστικής ακμής. Πηγαίνουν μαζί, για παρέα, και κουβεντιάζουν στον βυθό για να περάσει η ώρα καθώς πλέουν απαλά προς τον προορισμό τους.
– Πω, πω! Τι έκανες εκεί; Πήγες για τατουάζ στου Ξιφία; ρωτάει η πρώτη.
– Καλά, βαλτή είσαι κι εσύ; νευριάζει η άλλη. Πού τέτοια τύχη. Με χτύπησε ένα σκάφος με τη μηχανή του. Προσπάθησα να το αποφύγω αλλά δεν τα κατάφερα. Είμαι και έγκυος βλέπεις! λέει και η φωνή της σπάει σε… μπουρμπουλήθρες!
– Αχ, τι χαζή που είμαι! Με συγχωρείς. Είσαι καλά τώρα, ελπίζω.
– Καλά είμαι. Αλλά ανυπομονώ να φτάσουμε για να ξεκουραστώ κι εγώ λιγάκι. Και να
δούμε πού θα γεννήσουμε φέτος. Κάθε χρόνο έχει και περισσότερο κόσμο. Πού
θα πάει αυτή η ιστορία;
– Πράγματι, κάθε πέρσι και καλύτερα…
– Και είμαστε και τόσο μόνες στον κόσμο αυτόν. Διάβαζα και μια μελέτη του Πανεπιστημίου της Ποσειδωνίας, τις προάλλες. Το είδος μας, λέει, μαστίζεται από πρωτοφανή υπογεννητικότητα.
– Θυμάσαι παλιά που πηγαίναμε στον Κόλπο του Ναβαρίνου και παίζαμε με τους χαμαιλέοντες;
– Πω, πω! Πού το θυμήθηκες τώρα; Ωραίες εποχές.
Καθώς συνεχίζουν το κολύμπι τους οι χελώνες μας, βλέπουν από μακριά μια άλλη θαλάσσια χελώνα να πετά προς το μέρος τους [σ.σ. τα μπροστινά πόδια της μοιάζουν με φτερά, και η κίνησή της είναι πραγματικά σαν να πετάει μέσ’ στο νερό. Θα μπορούσαν να τη λένε και… ιπτάμενη χελώνα!].
– Α! Είναι η καρέτα που είχα γνωρίσει πέρυσι στον Λαγανά. Πολύ καλή και έξυπνη χελώνα. Έχει βγάλει και το πανεπιστήμιο!
Καθώς τις πλησιάζει η χελώνα, βλέπουν ότι το ύφος της είναι ανήσυχο.
– Πού πας προς τα ανοιχτά καλή μου; της λένε φωναχτά. Δεν θα έρθεις στον Λαγανά να γεννήσουμε;
– Κάντε μεταβολή, το καλό που σας θέλω, και πάμε να φύγουμε γρήγορα από δω. Οι άνθρωποι έσπασαν τη συμφωνία που είχαν κάνει με το Συμβούλιο των Θαλασσών και έχουν κυριαρχήσει σε όλη την παραλία. Έχουν γεμίσει με φώτα όλη την ακτογραμμή, και τα μικρά μας δεν θα μπορούν να βρουν τον δρόμο προς τη θάλασσα για να έρθουν κοντά μας! λέει η χελώνα και τα μάτια της στεγνώνουν από οργή λες και το έχει ζήσει το έργο.
– Κι εκείνος ο μικρός όρμος που ήταν πάντα τόσο ήσυχος;
– Πέρασα και από κει. Έχουνε φτιάξει ένα beach bar. Μα, σας το είπα. Η Συμφωνία έσπασε. Να! Δείτε! Έχω κρατήσει το απόκομμα μιας είδησης από το καινούργιο θαλασσοδίκτυο, το psaronet.com, που χρηματοδοτείται από το Πανεπιστήμιο της Ποσειδωνίας. Κοιτάξτε τι λέει.
– Τι, ξέρεις και διαβάζεις τις εφημερίδες των ανθρώπων; θαυμάζει η χτυπημένη χελώνα και της το δίνει πίσω γιατί η ίδια δεν ξέρει… ξένες γλώσσες.
– Ήμουνα στο συμβούλιο των διαπραγματεύσεων με τους ανθρώπους και αναγκαστικά έμαθα. Να, ακούστε πώς έχει!
 
Το απόκομμα της εφημερίδας έλεγε:
 
Η χελώνα καρέτα-καρέτα απειλείται, καθώς οι υπάλληλοι του θαλάσσιου
πάρκου στη Ζάκυνθο σταμάτησαν να εργάζονται επειδή έχουν μείνει
απλήρωτοι για μήνες και οι ντόπιοι επιχειρηματίες εκμεταλλεύονται την
έλλειψη αστυνόμευσης, υποστηρίζει με άρθρο του το BBC.
Σύμφωνα με το βρετανικό πρακτορείο, η οργάνωση WWF και άλλοι πε-
ριβαλλοντιστές κατηγορούν την ελληνική κυβέρνηση ότι δεν προστα-
τεύει τις παραλίες όπου οι χελώνες αποθέτουν τα αβγά τους αυτή την
εποχή. Η τουριστική εκμετάλλευση είναι ανεξέλεγκτη και στην περιοχή
επικρατεί αναρχία, καταγγέλλει η οργάνωση.
Δύο Βρετανοί που εργάζονταν εθελοντικά για την προστασία της κα-
ρέτα-καρέτα υποστηρίζουν μάλιστα ότι ξυλοκοπήθηκαν το περασμένο
Σάββατο από ντόπιο επιχειρηματία. Η οργάνωση ανησυχεί τώρα για το
τι θα συμβεί τον Αύγουστο, καθώς τα αβγά του απειλούμενου είδους
εκκολάπτονται την περίοδο που κορυφώνεται η τουριστική κίνηση.

– Πάμε στο Ρέθυμνο. Με τόση ακτογραμμή εκεί κάτι θα βρούμε, προτρέπει τώρα η νεοφερμένη.
– Εγώ δεν μπορώ να σας ακολουθήσω μέχρι εκεί. Είμαι πληγωμένη, λέει η πληγωμένη χελώνα και δείχνει το τραύμα της.
– Μήπως να πάμε στην Πύλο; λέει η πρώτη και σκάει ένα γελάκι καθώς σκέπτεται τους φίλους της τους χαμαιλέοντες.
– Ναι, ναι, αναφωνεί και η χτυπημένη για τον ίδιο λόγο.
– Δυστυχώς δεν μπορούμε να πάμε ούτε εκεί!
– Μα, γιατί; διαμαρτύρονται τώρα και οι δύο φίλες μαζί. Αφού εκεί δεν έχει πολύ κόσμο και…
– Διότι εκεί έχουν βάλει μπουλντόζες και χτίζουν. Και στην άμμο, εκεί που θα αφήναμε τα αυγά μας, έχουν σκάψει για να περάσουν κάτι τεράστιοι σωλήνες!
– Μα, γιατί τα κάνουν αυτά; απορεί η πρώτη χελώνα.
– Θέλουν να φτιάξουν Π.Ο.Τ.Α.
– Τι είναι αυτό;
– Είναι Περιοχές Ολοκληρωμένης Τερατογεννούς Ανάπτυξης! Θέλουν να αναπτύξουν ένα άλλο είδος που, για κάποιο λόγο, δεν μπορεί να ζήσει στη χώρα του, και για να μην εξαφανιστεί το φέρνουν στον ωραίο τόπο μας. Το διώχνουν από κει…
– Α, το καημένο! αναφωνεί συμπονετικά η πληγωμένη καρέτα. Αν είναι έτσι, εντάξει. Κάτι ξέρουμε κι εμείς από διωγμό, έτσι δεν είναι; Να του συμπαρασταθούμε. Γιατί να μην πάμε να το βοηθήσουμε κιόλας. Μπορεί να γίνουμε και φίλοι, όπως με τον χαμαιλέοντα!
– Δεν γίνεται. Αυτό είναι τερατάκι και τα αυγά μας αποτελούν τροφή του. Άλλωστε,χρειάζεται ακριβώς τις αντίθετες συνθήκες από εμάς για να μεγαλώσει: κόσμο, θόρυβο, χτίσματα, και πολλά-πολλά φώτα!
– Και, τότε τι θα κάνουμε εμείς; αναφωνούν οι δύο φίλες απελπισμένες.
– Μα, θα πάμε εδώ δίπλα, στον Κόλπο της Κυπαρισσίας.
– Εκεί ακούσαμε ότι έγινε μια μεγάλη καταστροφή όμως. Είναι σίγουρα ασφαλές;
– Α, ναι, ναι, σίγουρα. Εκεί πήρε όλο το δάσος πυρκαγιά. Κάηκαν τα πάντα. Μέχρι και άνθρωποι καήκανε. Ξέρετε, θα αναπτυχθεί κι εκεί αυτό το είδος. Μόνο που δεν το έχουν φέρει ακόμα. Βάλανε τις φωτιές για να προετοιμάσουν το έδαφος, αλλά αυτό θα κάνει 2-3 χρόνια για να έρθει. Ως τότε είμαστε ασφαλείς. Γιατί, λόγω των φωτιών και της προετοιμασίας για την υποδοχή του, ούτε οι άνθρωποι μπορούν να πλησιάσουν! Κι έτσι, εμείς θα κάνουμε τα αυγά μας με την ησυχία μας.
– Πω, πω, μπράβο βρε παιδί μου. Αυτοί οι άνθρωποι στον Κόλπο της Κυπαρισσίας δεν είναι σαν τους Λαγανιώτες. Αυτοί μέχρι και τους εαυτούς τους θυσιάζουνε για την ανάπτυξη των ειδών που δεν μπορούν να επιβιώσουν αλλού. Άκου λέει να καούνε κιόλας για το Τερατάκι που εκδιώχνεται σε μέρη μακρινά! Μπράβο, μπράβο. Πολύ ανέβηκαν στην εκτίμησή μου τώρα, λέει ευχαριστημένη η πληγωμένη χελώνα και, με μια χαριτωμένη βουτιά, κάνει αναστροφή προς τον Κόλπο της Κυπαρισσίας!
[...]



περισσότερα για το βιβλίο μπορείτε να δείτε εδώ


ολόκληρο το κεφάλαιο 5 μπορείτε να το διαβάσετε εδώ



Αγγελής

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Herpetofauna of Greece